2015 Jan Hopman
2015 Jan Hopman

2015 Jan Hopman

Nog geen 10 jaar geleden kwam hij vanuit Chili terug naar Nederland, naar Breda en vestigde zich als pastor in de parochie Breda Noord, de Hoge Vught. Wie kent hem niet? Het is niet de eerste keer dat Jan aan ons, jury van de Bredase Vredesprijs, als kandidaat is voorgesteld. Jan is bij diverse uitreikingen in de beginjaren van het bestaan van de Bredase Vredesprijs onze dagvoorzitter geweest. In die gevallen was Jan nog in functie als pastor. Nu maakt Jan al enkele jaren gebruik van zijn pensionering. Maar dat wil niet zeggen dat Jan stil zit. Integendeel. Onverdroten is hij zich blijven inzetten voor mensen die – om hemzelf te citeren –  ‘geen kant op kunnen’: uitgeprocedeerde asielzoekers, vluchtelingen, jongeren en mensen in algemene zin die in deze samenleving wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Jan is verbonden met een waslijst aan activiteiten, organisaties en initiatieven. Je zou denken dat Jan zijn leven lang in Breda gewoond en gewerkt heeft. Maar het is nog maar zo kort.

Jan heeft zich in Chili laten beïnvloeden door de bevrijdingstheologie, een leer waarover we zojuist een uitleg hebben gekregen van Jules Jansen.  In het streven de armen te verlossen van hun achterstand en hen bij de samenleving te betrekken gaan de voorstanders van de leer een zekere radicaliteit niet uit de weg..

Het is wellicht dat gegeven dat we Jan in zijn streven wel eens ongeduldig en recht op het doel af ervaren en dat Jan daarbij bij anderen gemengde gevoelens achterlaat. Van de andere kant is er alom waardering voor wat hij doet en cijfert hij zich in die ijver persoonlijk geheel weg.

Het zou voor deze gelegenheid te lang duren om alle activiteiten en initiatieven van Jan in Breda en omgeving de revue te laten passeren. Om een idee te geven lichten we er toch enkele uit.

In zijn werkgebied, Breda Noord, richtte Jan De Inloop op. Een plek waar iedereen elkaar kan ontmoeten en iedereen, die een probleem bespreekbaar wil maken, welkom is. Het is tot de dag van vandaag een succesvol concept.

Jan blies in Breda de Vredesweek nieuw leven in en maakte zich sterk voor de bewustwording van vredesvraagstukken. Hij was de initiatiefnemer voor een hechtere samenwerking van kerken en de motor achter tal van activiteiten die tijdens de vredesweek in Breda plaatsvinden. Niet alleen kerkelijk, maar ook op de Bredase scholen. In het verlengde daarvan is Jan de initiatiefnemer geweest tot het oprichten van een vredesmonument ‘Noach’s olijftak’  ondergebracht bij de stichting de Vredesduif. Realisering, maar zeker ook de plaatsing van het monument heeft veel stof doen opwaaien en sommige direct betrokkenen hoofdbrekens bezorgd. Begin 2015 legde Jan zijn functie als voorzitter neer. Maar als Jan iets neerlegt dan wil dat niet zeggen dat hij stopt. Hij blijft op een ander level actief en stimulator van de activiteiten.

Zo ook zijn inzet voor vluchtelingen die niet of nog niet over de vereiste documenten beschikken. Deze mensen kwam Jan dagelijks in zijn werk tegen en hij trok zich hun lot aan. Samen met anderen richtte hij voor hen een Steunpunt op, het Steunpunt Ongedocumenteerden Breda, Stob. Een initiatief waarbij vrijwilligers door de jaren heen vele mensen praktisch ondersteuning biedt en bemiddelt bij instanties, medische zorg, taallessen, werk en bekendheid met onze samenleving. Het is ook onder leiding van Jan dat er in Breda voor ongedocumenteerden tot voor enkele jaren geleden een Vluchtbed was; een flat die beschikbaar was om mensen, die ten einde raad zijn, tijdelijk bed, bad en brood te bieden. Een initiatief dat tijdens haar bestaan onder meer op de steun van de gemeente Breda mocht rekenen. Het Rijk zou voor deze schrijnende gevallen de taak gaan overnemen. In het verlengde van deze activiteiten zet Jan zich in, opnieuw als voorzitter en trekker,  voor een definitieve vestiging van een mondiaal centrum in het voormalige klooster van de Broeders van Huijbergen in Boeimeer. In april van dit jaar opende het zijn deuren en kwam er een nieuwe ontmoetingsplek in Breda bij, dagopvang van jong en oud en ruimte voor bezinning. Het is ook Jan geweest, die tegen de stroom in, samen met vele vrijwilligers een welkomstcomitee vormde voor asielzoekers die via het COA onderdak kregen in de voormalige Koepelgevangenis in de stad. De paraplu-actie, passend bij de naam van de gevangenis, heeft zeker bijgedragen aan de ommekeer in het sentiment van omwonenden en Bredanaars in het algemeen rondom de Bredase opvang van asielzoekers.

Het bestuur van de voetbalvereniging Barca wist Jan bereid te vinden voorzitter van hun bestuur te worden. In een tijd dat de vereniging even ongunstig in het nieuws kwam. De club betekent voor de leden in veel gevallen veel meer dan een voetbalclub. Jan is erop uit dat in de vereniging meer activiteiten worden ontwikkeld, zoals ontmoeting, themabijeenkomst onder meer over racisme en verdraagzaamheid maar ook weer hulp in individuele omstandigheden bij financiele, opleidings-  of werkproblemen.

Tot slot is Jan al jarenlang de voorzitter van het comité dat in Breda de Kristallnacht herdenkt. Op 9 november komen honderden mensen bij elkaar om in een lange stoet langs kerken en de Bredase synagoog te lopen en stil te staan bij het monument in het Valkenberg. Een herdenking waarvan de noodzaak nog iedere dag geboden is.

Jan is, zoals we alom hoorden, ‘authentiek’ en gaat de confrontatie niet uit de weg. In contact met Jan, ontkom je niet aan zijn enthousiasme en zijn drive om voor mensen-in- de-knel op te komen. Hij weet vele mensen in beweging te krijgen en in duurzame structuren tot samenwerking met elkaar te brengen, in een onvermoeibare ijver de achterblijvers in het peloton aan te laten sluiten en te streven naar een menswaardige samenleving.

De jury ziet Jan Hopman wegens deze verdiensten als terechte winnaar van de Bredase Vredesprijs 2015.